Frans Smits, bedrijfsleider van de Maatschappij Griendtsveen, beschrijft in zijn memoires “Frans Smits: mijn leven in de Peel” de crash van twee Halifax-bommenwerpers met Franse bemanningen op 7 februari 1945 in de Astense Peel.
September markeert voor de Peelregio de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog. In de tweede helft van september 1944 werden Deurne, Asten, Someren en Helmond bevrijd van de Duitse bezetting. Hoewel Asten-dorp op 22 september 1944 feestvierde, bleef de regio niet gespaard van oorlogsgeweld. Liessel en Helenaveen kwamen in oktober en november opnieuw onder Duitse controle na tegenaanvallen. Bovendien veroorzaakten luchtaanvallen en bombardementen slachtoffers tot aan de definitieve capitulatie. Regelmatig stortten geallieerde bommenwerpers neer in de Peel.
Frans Smits vertelt in zijn boek over de crash van een Halifax met een Franse bemanning op 7 februari 1945. Het toestel was beschoten door een Duitse jager en stortte neer bij de Kruisbaan in Asten. Later onderzoek, uitgevoerd op verzoek van een dochter van een omgekomen bemanningslid, bracht aan het licht dat er die dag niet één, maar twee Halifax-bommenwerpers neerstortten. Beide toestellen hadden Franse bemanningsleden aan boord.
De eerste Halifax, onder leiding van B. Pelliot, crashte rond 22:22 uur bij de boerderij van Frans Maas en explodeerde bij impact. Twee minuten eerder was een tweede Halifax al in de lucht ontploft boven de Peel. Dit toestel viel uiteen, waarbij brokstukken over een groot gebied verspreid raakten. Alleen navigator ‘capitaine’ Stanislas overleefde de crash dankzij zijn parachute. Bommenrichter C. Rognant slaagde er ook in zich in veiligheid te brengen, maar overleed later aan zijn verwondingen in een Brits veldhospitaal in Swartbroek. De overige bemanningsleden—piloot J.-M. Aulens, H. Berdeaux, R. Patry, M. Bordier en R. Bordelais—kwamen om bij de explosie. Zij werden aanvankelijk in veldgraven begraven, maar later herbegraven op de begraafplaats van Woensel (Eindhoven). In augustus 1949 werden hun stoffelijke resten overgebracht naar Frankrijk, met uitzondering van Bordier, die op het Franse ereveld in Kapelle (Zeeland) werd herbegraven.
Ter nagedachtenis aan de tweede crash werd op Goede Vrijdag 19 april 1946 een houten kruis geplaatst bij de boerderij van Frans Maas. Dit kruis was gemaakt van kienhout uit de Astense Peel. Jaren later werd bij Meerbaansblaak in Nationaal Park De Groote Peel een permanent monument opgericht. In Frankrijk eren kinderen van omgekomen vliegeniers hun vaders online met verhalen en foto’s. Meer informatie over de crash van de Halifax van Aulens wordt nog altijd op prijs gesteld.
